Merhaba;
Bu sayımızda birçoğunuzun mücadele ettiği ancak adını bilmediği mobbing konusunu işleyeceğiz. Mobbing yani Türkçe karşılığı ile bezdiri, bir grup insanın, bir kimseye veya başka bir gruba sosyal kabadayılık yapmasıdır[i] ve uluslararası literatüre iş yerinde psikolojik taciz olarak geçen mobbing yaş, ırk, cinsiyet gözetmeksizin kişiyi iş yaşamından uzaklaştırmak ve dışlamak amacıyla kasıtlı olarak yapılır.Latince kökenli sözcük; psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, taciz, rahatsız etme veya sıkıntı vermek anlamlarına gelir. Bezdiri, işyerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen, belirli bir süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütünüdür.
Bir davranışın mobbing olarak kabul edilebilmesi için bazı unsurlara sahip olması gerekmektedir. Öncelikle davranışların işyerinde gerçekleşmesi gerekmektedir, bunun yanında bu sistemli davranış bütününün kasıtlı olarak üstler tarafından astlarına uygulanabileceği gibi, astları tarafından üstlerine ve eşit konumdaki çalışanlar arasında da gerçekleşmelidir, süreklilik kazanmış kabul edilebilecek sıklıkla gerçekleşmelidir, davranışların amacının mağduru yıldırma, işten uzaklaştırma gayesi taşıması, mağdurun kişiliği, mesleki konum ve/veya sağlığına zarar vermelidir- ki en büyük zararı insanlarda anksiyete ve bazen panik atak düzeyinde psikolojik zararlar vermesidir.-
Bazı davranışlar mobbing olarak düşünülse de eylem itibari ile farklı hukuki nitelik ve sonuçlar içeren fiziksel şiddet, cinsel taciz ve hakaret niteliğindeki tavırlar, ya da süreklilik arz etmeyen strese ve iş yoğunluğuna bağlı davranış ve çekişmeler ve iş yeri dışında gerçekleşen tutum ve uyuşmazlıklar bu kapsamda yer almayacaktır. Mobbinge üç rol vardır: Bunlar 1- Mağdur 2- Psikolojik tacizci/zorba 3-Psikolojik taciz izleyicileri. Zorba mağdura psikolojik baskı yaparken aynı ortamda çalışan eşitler, astlar ve bazen de üstler duruma kayıtsız kalmakta, mağduru tabir-i caizse yalnızlaştırmaktadır. Bu psikolojik baskının sadece mağdura değil, toplum genelinde de hem sosyolojik hem de ekonomik anlamda olumsuz etkileri olmaktadır. Şöyle ki, işçi verimli bir çalışma gerçekleştirmemekte, fazlaca izin kullanmakta, işyerinin genel verimliliğini düşürmekte, yeterli ve işinde uzmanlaşmış çalışanların kaybına ve dolayısı ile belki de müşteri portföy kaybına neden olabilmektedir. Toplum içerisinde mutsuz ve gelecekten umudu kalmamış bireylerin varlığına neden olan mobbing, sağlık harcamalarının da artmasına neden olmaktadır, bu da hem işverene hem de devlete mali yükler getirmektedir.
Mağdurlara bıraktığı psikolojik hasarın yanında bir de iş performansının düşmesine sebebiyet veren mobbing iş akitlerinin işveren ya da işçi tarafından feshine neden olmaktadır. Hukuki boyutunda mobbingin ispatı zordur ve Yargıtay ispat için güçlü emareler aramaktadır. Kişilik haklarının ve sağlığın ağır saldırıya uğramış olması mobbingin varlığı için önemli bir kanıttır. Mağdur bu durumu ispat ettiği takdirde gerek maddi kayıpları için maddi tazminat gerekse manen uğradığı zararlar için manevi tazminata hak kazanabilecektir.
Özetle, vaktimizin önemli kısmının geçtiği iş ortamında yaşanacak süreklilik arz eden baskı hem birey hem de toplum üzerinde birçok olumsuz etki bırakmaktadır. Çalışanlar için ücret tatmini kadar huzurlu bir çalışma ortamı da önemlidir ve verimlilik almak isteyen işverenlerin bu hususa dikkatlerini çekmenin önem arz ettiğine inanıyorum.
Gündemimizdeki seçimlerin barışçıl bir ortamda gerçekleştirilerek demokratik seçim sonuçlarına toplumun saygı göstereceği inancı ile ülkemiz için hayırlı olmasını diliyorum.
Sevgi ile..