Ar-Ge Merkezleri ve Rekabet Unsuru

Günümüz iş ve sanayi dünyasını global ölçekte izlediğimizde, Ar-Ge ve yenilik kavramlarının rekabetin vazgeçilmez unsurlarından biri haline geldiğini görmekteyiz. Bununla birlikte, etkin Ar-Ge teşvikleri ile sanayisini destekleyen ülkelerin de dünya rekabet sıralamasında en üst seviyelerde yer aldığını görmek pek mümkündür. Bu sıralamada ülke olarak bizleri üst sıralara taşıyacak şey ise, yapılan Ar-Ge çalışmalarının ekonomimizde katma değer yaratacak, uluslararası pazarda rekabet gücümüzü artıracak ileri teknoloji içeren ürünler olarak vitrinde yerini alması olacaktır. Bu amaç doğrultusunda T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, özel sektörde, Ar-Ge ve yenilik yoluyla ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması için teknolojik bilgi üretilmesini, üründe ve üretim süreçlerinde yenilik yapılmasını, ürün kalitesi ve standardının yükseltilmesini, verimliliğin artırılmasını, üretim maliyetlerinin düşürülmesini, teknolojik bilginin ticarileşmesini, rekabet öncesi işbirliklerinin gelişmesini, teknoloji yoğun üretim, girişimcilik ve bu alanlara yönelik yatırımlar ile Ar-Ge’ye ve yeniliğe yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılmasını, Ar-Ge personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılmasını desteklemek ve teşvik etmek amacıyla araştırma, geliştirme ve tasarım faaliyetlerinin desteklenmesi hakkında bir kanun yayımlamıştır. Bu kanun kapsamında, Ar-Ge ve yenilik projelerini gerçekleştirmek üzere kurulan bir Ar-Ge Merkezi olabilmek için aranan şartlara bakacak olursak;

1. Araştırmacı ve teknisyen statüsünde çalışacak en az 15 tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeline sahip olunması,
2. Süresi, bütçesi ve personel ihtiyacı tanımlanmış Ar-Ge projelerinin bulunması,
3. Yeterli Ar-Ge yönetimi ile teknolojik varlıkları, insan kaynakları, fikri haklar, proje ve bilgi kaynakları yönetim yeteneği ve kapasiteye sahip olunması,
4. Ar-Ge ve destek personelinin Ar-Ge Merkezinde çalıştığının fiziki kontrolünü yapacak mekanizmalara sahip olunması,
5. Ar-Ge veya tasarım faaliyetlerinin yurt içinde gerçekleştirilmesi,
6. Ar-Ge Merkezlerinin ayrı bir birim şeklinde örgütlenmiş ve tek bir yerleşke veya fiziki mekân içinde yer alması gerekmektedir.

Ar-Ge Merkezi olmaya hak kazanan firmaların faydalanabileceği indirim, istisna, destek ve teşvik unsurlarına temelde 5 farklı grup altında değinebiliriz;

1. Ar-Ge Merkezleri, proje faaliyetleri kapsamında yaptıkları harcamaların %100’ünü Kurumlar Vergisi matrahından indirebilmektedir.
2. Ar-Ge personeli ile destek personelinin kanun kapsamındaki faaliyetleri karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
3. Ar-Ge ve destek personelleri için gelir vergisi personelin eğitim durumuna göre %80 ile %95 oranlarında muafiyet kapsamındadır. 
4. Ar-Ge Merkezleri için kanun kapsamındaki her türlü Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi alınmaz.
5. Kanun kapsamında yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan; bu kapsamda düzenlenen kağıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan istisnadır.

Bunlara ilaveten, Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile tasarım faaliyetleri kapsamında yapılan ilk madde ve malzeme giderleri, amortismanlar, personel giderleri, genel giderler, dışarıdan sağlanan hizmetler, vergi, resim ve harçlara ilişkin harcamalar da matrahtan düşülerek indirim konusu yapılabilmektedir. Burada özet olarak değindiğimiz hususlara sahip bir firma iseniz e-devlet sistemi üzerinden online başvuru yapabilir ve 60 gün içerisinde değerlendirilip karara bağlanacak bir sürece girebilirsiniz.

Bugün itibariyle ülkemizde farklı sektörlerde toplamda 827 adet Ar-Ge Merkezi bulunmaktadır. Şehrimiz Kayseri’de ise savunma sanayi, tekstil, mobilya, enerji, gıda, cam ve seramik ürünleri ile makine ve teçhizat imalatı sektörlerinde toplamda 9 adet Ar-Ge Merkezi bulunmaktadır. 2017 yılı ikinci yarısında %50 artış sağlanan Ar-Ge Merkezi sayısı Kayseri açısından son derece önemli olmakla birlikte bu sayının önümüzdeki dönem ilgili odaların katkılarıyla süratle artış göstereceği ve katma değeri daha yüksek yeni yatırımların ve üretimlerin yolunu açacağı da aşikardır.